Alergia na psa i kota - czy trzeba pozbywać się zwierzęcia z domu

Alergeny zwierząt domowych

Kot

Wziewne alergeny są zazwyczaj podzielone na alergeny zewnętrzne (takie jak pyłki i pleśnie) i wewnętrzne (takie jak alergeny roztoczy kurzu domowego, kotów, psów i niektórych owadów). Posiadanie w domu zwierząt pokrytych sierścią wiąże się z narażeniem na alergeny tych zwierząt. Bardzo silne alergeny wytwarza kot domowy. Mając na uwadze częstość alergii na różne alergeny, alergia na koty uważana jest za trzecią pod względem częstości alergią oddechową u ludzi (po pyłkach i roztoczach kurzu domowego) i drugą najczęstszą przyczynę alergii oddechowej ujawniającej się w pomieszczeniach. Wg doniesień alergia na koty jest około dwa razy częstsza niż alergia na psy. Wbrew powszechnym opiniom sierść kota nie powoduje uczuleń. Wykazano aż 8 alergenów wytwarzanych przez koty. Podstawowe białko powodujące nawet do 96% uczuleń na koty to białko Fel 1d, które znajduje się w ślinie kota i gruczołach łojowych. Wykazano, że białko Fel1d jest podobne do białka Derp2 produkowanego przez roztocza kurzu domowego. Stwierdzono, że kocury niewykastrowane produkują więcej białka Fel1d niż kocury wykastrowane. Natomiast na produkcje tego białka nie ma wpływu kolor sierści ani jej długość. Starsze koty wytwarzają mniejsze ilości białka Feel1d. Ze względu na małe rozmiary białka Fel1d, może ono utrzymywać się nie tylko w kurzu domowym, ale również w powietrzu do kilku dni. Małe rozmiary tego białka powodują również łatwe ich przenikanie do dolnych dróg oddechowych u człowieka i szybkie powstawania objawów alergii dolnych dróg oddechowych. Co więcej, białko Fel1d jest białkiem wykazującym dużą lepkość, co powoduje jego łatwe przyleganie do ubrań i włosów ludzkich. Można więc rzec, że alergen Fel1d jest alergenem wszechobecnym i występującym nawet w miejscach, w którym nie bytują koty. Pozostałe białka uczulające Fel 2-8 d znajdują się w ślinie, naskórku i krwi kota. Ponieważ jednak kot liże swoje futro, jego sierść oblepiona jest alergenami znajdującymi się w ślinie. Alergeny kota mogą utrzymywać się w pomieszczeniach nawet do pół roku od ostatniego pobytu kota w danym pomieszczeniu. Badania wykazują też, że alergeny kota znajduje się w pomieszczeniach, w których teoretycznie kot nigdy nie przebywał. To dowodzi, że alergeny zwierząt przenosimy na ubraniach. Wykazano reakcję krzyżowe z alergenami zwierząt, co oznacza, że osoby uczulone na jedno zwierzę futerkowe np. kota, częściej rozwijają uczulenie na inne zwierzęta futerkowe. Szacuje się, że w Polsce alergię na kota ma około 3,7% ludzi. W Europie częstość dodatnich testów skórnych z alergenami kota wykazano u 1,2-22,4% osobników.

Objawy alergii na kota

Głównym objawem alergii na kota jest przewlekły alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek i astma oskrzelowa oraz kombinacje tych stanów alergicznych. U osób uczulonych na koty, kontakt z kotami może nasilić objawy atopowego zapalenia skóry oraz objawy zespołu jelita drażliwego u osób z objawami atopii. Istnieją doniesienia, które mówią, że wczesny (w pierwszym roku życia) kontakt z alergenami kota może zmniejszyć ryzyko rozwoju alergii na kota w późniejszym okresie życia.

Postępowanie w przypadku alergii na kota

Uważa się, że usunięcie kota z domu jest fundamentalne w zapobieganiu objawów alergii na kota. Jednak wielu właścicieli ze względu na więź z kotem, nie zdecyduje się na wyprowadzenie kota z domu. W takiej sytuacji można wdrożyć postępowanie mające na celu zmniejszenie stężenia białka Fel1d.

Do takich środków zaradczych należą:

stosowanie pokrowców na materace i poduszki o średniej wielkości porów ≤4-6 µm,
odkurzanie podłóg, dywanów i mebli co najmniej raz w tygodniu za pomocą środka czyszczącego z wysokowydajnym filtrem cząstek stałych (HEPA),
regularne pranie pościeli, zasłon, kap i koców,
regularne wycieranie ścian i podłóg,
częste wietrzenie pomieszczeń.

Niektórzy autorzy polecają też wybór kotów płci żeńskiej i wykastrowanych kocurów, ponieważ zazwyczaj koty takie produkują mniej białka Fel1d. Dodatkowo zasadne jest mycie rąk po kontakcie z kotem oraz częsta zmiana odzieży i częste pranie odzieży. Powszechnym zaleceniem dla właścicieli kotów mających uczulenie na kota jest kąpanie kota 1 -2 razy w tygodniu. Kąpiel kota wyraźnie zmniejsza stężenie białka Fel1d na sierści kota. Jednak redukcja Fel1d po kąpieli kota jest stosunkowo krótkotrwała.

Koty hipoalergiczne

Istnieje wiele anegdotycznych doniesień, jakoby niektóre rasy kotów miały być mniej uczulające. Nie ma jednak doniesień naukowych, które mogłyby to potwierdzić. Produkcja Fel1d jest cechą osobniczą i częściowo zależy od stężenia testosteronu.

Pies

Rzadziej i słabiej uczula niż kot. Siła alergizująca alergenu psa jest znacznie mniejsza niż kota. Dlatego większość domowników dobrze toleruje obecność psa w domu. Alergie na psa wykazano u około 8% ludzi. Głównym alergenem pochodzącym od psa jest obecna w złuszczonym naskórku psa lipokalina Canf1 oraz obecna m.in. w ślinie psa albumina osoczowa. Większą ilość lipokaliny Canf 1 obserwuje się u osobników płci męskiej i u psów ze zmianami łojotokowymi na skórze. W przypadku alergii na psa nie zaobserwowano różnic w ilości wytwarzanej lipokaliny u psów wykastrowanych i nie wykastrowanych, wieku psa, jego rozmiarów czy czasu przebywania psa w pomieszczeniu zamkniętym. Podobnie jak w przypadku kocich alergenów, również psie alergeny rozpowszechnione są w miejscach, w których nie bytują psy np. w szkołach, środkach transportu. Do głównych objawów alergii na psa należą alergiczny nieżyt nosa, zapalenie spojówek, astma oskrzelowa i atopowe zapalenie skóry.

Chociaż nie wykazano, by ilość produkowanego alergenu Canf1 była mniejsze w przypadku tzw. ras hipoalergicznych, to jednak Amerykańskie Towarzystwo Kynologiczne podaje wykaz tzw. ras hipoalergicznych. Są to:

Bedlington terrier
Bichon Frise
Sznaucer
Irlandzki spaniel wodny
Kerry blue terrier
Maltańczyk
Pudel
Irish Soft Coated Wheaten Terrier
oraz skąpo owłosione: grzywacz chiński i nagi pies meksykański (Xoloitzcuintli)

Natomiast w pracach weterynarzy wskazano, że najmniej alergenu Canf 1 produkują psy rasy labrador retriver a najwięcej pudle i Yorkshire terrier.

Należy jednak pamiętać, że ilość produkowanego alergenu Canf1 jest cechą osobniczą i nawet wśród ras uznanych za hipoalergiczne może trafić się osobnik produkujący duże ilości alergeny Canf1. W profilaktyce objawów alergii na psa, w sytuacji pozostawienia zwierzęcia w domu osoby uczulonej na psa, wykazano skuteczność częstych kąpieli psa (1-2 razy w tygodniu) mycia podłóg, częstego prania odzieży, zasłon i kap. Skuteczne może też być mycie rąk po kontakcie z psem, zwłaszcza jego mokrą sierścią.

Wielu rodziców oczekujących na narodziny dziecka zastanawia się, czy towarzystwo kota lub psa będzie odpowiednie na maluszka. Czy dziecko nie będzie narażone na zwiększone ryzyko alergii na sierść (i nie tylko) domowych pupili. Wcześniejsze dowody faktycznie sugerowały, że dzieci narażone na kontakt ze zwierzętami we wczesnym okresie życia częściej zapadały na alergie i astmę. Jednak nowsze badania wydają się przeczyć tym tezom i pokazują, że wczesna ekspozycja na zwierzęta (w szczególności koty i psy) może chronić dzieci przed rozwojem chorób alergicznych i uczuleń na zwierzęta. Nowsze badania sugerują również, że dzieci wychowywane w gospodarstwach rolniczych i hodowlanych mają mniej alergii i astmy. A zatem przyjście na świat dziecka nie powinno oznaczać eliminacji zwierzęcia z otoczenia dziecka. Jeśli u dziecka występują objawy alergii, a testy alergiczne wykazują np. alergię na roztocza, nie należy pozbywać się z domu psa czy kota.

Źródło

1. Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z. Epidemiologia i przebieg naturalny alergii na zwierzęta futerkowe. Alergologia Polska 2016; 3: 2-8.

2. Epidemiologia chorób alergicznych w Polsce (ECAP), http://ecap.pl/pdf/ECAP_wyniki_pl.pdf (dostęp: 2018.04.25).

3.Bousquet P.J. et al. Geographical variation in the prevalence of positive skin tests to environmental aeroallergens in the European Community Respiratory Health Survey I. Allergy 2007; 62(3): 301-309.

4. Sparkes A. : Human allergy to cats: A review for veterinarians on prevalence, causes, symptoms and control. J Feline Med Surg. 2022 Jan; 24(1): 31–42.

5. Ewa Cichocka-Jarosz: Pies dla alergika. mp.pl

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i do kontaktu

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje