Czy można mieć uczulenie na laktozę - wyjaśnia pediatra

Co z tym uczuleniem na laktozę - czy można mieć uczulenie na laktozę

Nie, laktoza nie powoduje uczuleń. O uczuleniu mówimy wtedy gdy układ odpornościowy pod wpływem alergenu (najczęściej alergenami są białka a laktoza to cukier) zaczyna wytwarzać przeciwciała, które powodują objawy uczulenia. W przypadku mleka mówimy o uczuleniu na białko mleka krowiego. I takie uczulenie u niemowląt najczęściej objawia się zmianami skórnymi lub objawami ze strony przewodu pokarmowego (kolka, biegunka lub ZAPARCIA, krew w stolcu).

Co ważne u niemowląt alergia na białko mleka krowiego najczęściej należy (choć nie zawsze) do tzw. alergii IgE-niezależnej, czego konsekwencją będą ujemne testy alergiczne powszechnie wykonywane, ponieważ testy te wykrywają alergię zależną od obecności podwyższonego stężenia przeciwciał IgE a w IgE- niezależnej alergii na białko mleka krowiego występującej najczęściej w okresie niemowlęcym stężenia tych przeciwciał pozostają w normie.

A wracając do laktozy. Laktoza to główny cukier mleczny. Laktoza jest dwucukrem, który składa się z glukozy i galaktozy i pod wpływem enzymu laktazy ulega rozpadowi do tych cukrów. Cukry te są następnie wchłaniane w jelicie cienkim.

W przypadku nietolerancji laktozy mamy do czynienia z niedoborem enzymu laktazy, konsekwencją czego jest pasaż laktozy w niezmienionej postaci do jelita grubego. W jelicie grubym laktoza zwiększa tzw. ciśnienie osmotyczne, które powoduje prowadzi do przenikania wody i elektrolitów do jelita grubego, czego skutkiem są wodniste stolce. Dodatkowo laktoza ulega fermentacji pod wpływem bakterii znajdujących się w jelicie grubym, w wyniku której powstają gazy i tzw. lotne kwasy tłuszczowe wywołujące wzdęcie i bóle brzucha. Kwasy tłuszczowe prowadzą do obniżenia pH stolce i dlatego rodzice dzieci z nietolerancją laktozy często zgłaszają kwaśny zapach stolca.

Nietolerancja laktozy – objawy

By brać pod uwagę nietolerancję laktozy jako przyczynę objawów musi wystąpić co najmniej jeden z następujących objawów:

Ból brzucha
Biegunka
Nudności
Oddawanie nadmiernej ilości gazów i/lub
Wzdęcie brzucha po spożyciu pokarmów zawierających laktozę

Nasilenie objawów nietolerancji laktozy będzie zależało od:

Ilości spożytej laktozy
Stopnia niedoboru laktazy
Postaci spożytego pokarmu w jakim była zawarta laktoza

Postacie kliniczne nietolerancji laktazy

Pierwotny niedobór laktazy - względny lub bezwzględny niedobór enzymu laktazy pojawiający się najczęściej w okresie dojrzewaia lub w wieku dorosłym. Rzadko dotyczy dzieci przed ukończeniem 3 roku życia. Pierwotny niedobór laktazy jest najczęstszą przyczyną złego wchłaniania laktozy i nietolerancji laktozy i jest związany z zanikaniem enzymu laktazy u starszych dzieci i dorosłych. Około 70% światowej populacji ma pierwotny niedobór laktazy. W populacjach, w których przeważa żywność mleczna w diecie, szczególnie w Europie Północnej, zaledwie 2% populacji ma pierwotny niedobór laktazy. Natomiast występowanie pierwotnego niedoboru laktazy u Latynosów wynosi 50% do 80%, 60% do 80% u osób rasy czarnej i Żydów aszkenazyjskich oraz prawie 100% u Azjatów i Indian amerykańskich. Objawy nietolerancji laktozy mogą zacząć się gwałtownie ale w większości przypadków postępują subtelnie przez wiele lat.

Wtórny niedobór laktazy związany jest z uszkodzeniem śluzówki jelita w wyniku zakażenia przewodu pokarmowego, chorób pasożytniczych, celakii, chemioterapii, urazu. Zależnie od sytuacji i przyczyny wtórna nietolerancja laktozy może być przejściowa lub pozostać na stałe.

Wrodzony niedobór laktazy jest bardzo rzadkim zaburzeniem, w którym objawy pojawiają się w pierwszych dniach życia. Objawy, w postaci biegunki, są bardzo nasilone. Przed erą mlek nie zawierających laktozy (sojowe, hydrolizaty, bezlaktozowe) dzieci z wrodzoną nietolerancja laktozy umierały z powodu odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.

Niedobór laktazy rozwojowy jest obecnie definiowany jako względny niedobór laktazy obserwowany u wcześniaków w wieku poniżej 34 tygodni. Nawet u zdrowych noworodków i niemowląt do około 20% spożytej laktozy dociera do okrężnicy, co jest korzystne bo predysponuje do kolonizacji jelita przez pałeczki kwasu mlekowego korzystne dla dziecka.

U donoszonych noworodków najczęstszą przyczyną nietolerancji laktozy jest upośledzone wchłanianie laktozy związane ze spożyciem laktozy w ilości większej niż możliwości trawienne przewodu pokarmowego dziecka. Występuje często u dzieci przekarmianych (z dużymi przyrostami masy ciała) i u dzieci matek z hyperlaktacją.

Jakie produkty spożywcze poza mlekiem zawierają laktozę

Jogurty
Kefiry
Maślanki
Sery żółte i białe
Mleko w proszku
Inne produkty, które powstały z mleka

Co zrobić jeśli podejrzewam nietolerancję laktozy

Najlepiej wykluczyć z diety na 2 tygodnie wszystkie produkty zawierające laktozę. Jeśli objawy ustąpią należy powoli, w małych ilościach włączyć do diety produkty z laktozą. Jeśli objawy się pojawią to przemawia to za nietolerancją laktozy. Lekarz może również zlecić badania: wodorowy test oddechowy, pH stolca i obecność substancji redukujących w stolcu.

Czy usunięcie laktozy z diety matki pomoże dziecku z nietolerancją laktozy.

Nie, laktoza z diety matki nie przechodzi do mleka. Gruczoł piersiowy wyprodukuje laktozę w mleku nawet gdy dieta matki będzie całkowicie pozbawiona laktozy. Eliminacja składników z diety matki ma sens w przypadku uczulenia na białko mleka krowiego a nie w przypadku nietolerancji laktozy.

Jak leczy się nietolerancję laktozy u niemowlęcia

Można wycofać z diety dziecka produkty z laktozą i zastąpić je produktami bezlaktozowymi lub zastosować enzym laktazę w postaci suplementu. W łagodnych postaciach nietolerancji laktozy u dzieci karmionych piersią można karmić dziecko mlekiem drugiej fazy, które zawiera mniej laktozy.

Źródło

Melvin B. Heyman and ; for the Committee on Nutritio: Lactose Intolerance in Infants, Children, and Adolescents, Pediatrics September 2006, 118 (3) 1279-1286; DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2006-1721

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje