Dlaczego polecam swoim pacjentom szczepienie przeciwko krztuścowi szczepionką skojarzoną a nie bezpłatną refundowaną przez NFZ

Szczepienia skojarzone czy na NFZ

Okres niemowlęcy to czas licznych szczepień. Niemowlę w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia szczepione jest co kilka tygodni. Jednorazowo zazwyczaj uodpornienie obejmuje kilka chorób. W kalendarzu szczepień są szczepienia obowiązkowe i zalecane. Obowiązkowe są refundowane, podlegają nim wszystkie dzieci. Koszt zalecanych szczepień pokrywają rodzice. Szczepionkami zalecanymi szczepione są tylko te dzieci, których rodzice wyrażą chęć zaszczepienia dziecka. W gabinetach lekarskich i w czasie wizyt patronażowych rodzice zachęcani są często do wybrania tzw. szczepień skojarzonych, zamiast oddzielnych refundowanych przez NFZ. Szczepienia skojarzone tzw. 5 w 1 obejmują szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio i zakażeniom spowodowanym bakterią Haemophilus influenze. Szczepienie 6 w 1 obejmuje dodatkowo szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczepienia obowiązkowe obejmują ten sam zestaw chorób co zalecane szczepienie skojarzone, ale szczepionki są rozdzielone i dziecko jest kłute kilka razy, zamiast raz, jak w przypadku szczepienia skojarzonego.

Gdy pytam się rodziców, którzy zdecydowali się zaszczepić dzieci szczepionką skojarzoną dlaczego wybrali szczepienie skojarzone, zazwyczaj słyszę o mniejszej liczbie ukłuć.

Tymczasem ja przy wyborze rodzaju szczepionki i udzielanych rekomendacjach kieruję się głównie profilem bezpieczeństwa szczepień przeciwkrztuścowych w wersji refundowanej i skojarzonej.

Szczepienie przeciwkrztuścowe refundowane to stary typ szczepionki zawierający tzw pełnokomórkową postać krztuśca. Pełnokomórkowe szczepionki przeciwko krztuścowi zawierają zawiesinę pałeczek krztuśca inaktywowanych przez ogrzewanie. Oprócz białek istotnych dla wytworzenia odporności w szczepionkach tych występuje wiele związków organicznych o charakterze strukturalnym i czynnościowym, pochodzących z komórek bakteryjnych, które nie wpływają na odporność poszczepienną. W szczepionce tej jest w sumie ponad 3000 białek (antygenów) pochodzących z komórek bakteryjnych krztuśca, z których większość nie wpływa na uzyskiwaną odporność poszczepienną. Polska jest obecnie jedynym krajem Unii Europejskiej, który stosuje w ramach szczepienia podstawowego w pierwszych dwóch latach życia dziecka szczepionkę pełnokomórkową przeciw krztuścowi (wP). W pozostałych państwach członkowskich Unii Europejskiej szczepienie przeprowadza się za pomocą preparatów z bezkomórkowym czyli acelularnym składnikiem krztuścowym (aP), najczęściej wysoko skojarzonych, 5- lub 6-składnikowych.

W szczepionkach skojarzonych jest tzw. bezkomórkowa czyli acelularna postać krztuśca. Szczepionki te zawierają wyizolowane i oczyszczone białka pochodzące z bakterii krztuśca, które powodują rozwój odporności. W szczepionce, zależnie od producenta, występuje od 1 do 5 antygenów. Dla przypomnienia w pełnokomórkowej wersji jest ponad 3000 antygenów.

Obserwacje i badania naukowe pokazują, że szczepionki acelularne występujące w wersji skojarzonych szczepień, mają większy profil bezpieczeństwa, rzadziej wywołują zarówno miejscowe, jak i ogólne objawy niepożądane.

Jakie objawy można obserwować u dziecka po zaszczepieniu przeciwko krztuścowi

Do najczęstszych objawów występujących po szczepieniach krztuścowych należą gorączka. Gorączka obserwowana w ciągu 3 dni po szczepieniu DTwP występuje z częstością 60/100 000 zaszczepionych dzieci. Do innych objawów występujących po szczepieniu przeciwko krztuścowi należą zaczerwienienie i obrzęk w miejscu podania. Te objawy są najczęstsze, ustępują bez pozostawienia żadnych odległych objawów i z reguły nie budzą dużego niepokoju u rodziców. Objawy te mogą wystąpić po obu typach szczepionek, zarówno pełnokomórkowej, jak i acelularnej. Zmiany miejscowe i gorączka ustępują szybko i bezpowrotnie.

Znacznie większy niepokój rodziców budzą dwa zespoły występujące głównie po szczepieniu szczepionką pełnokomórkową. Jest to zespół nieutulonego płaczu u niemowlęcia - dziecko po szczepieniu potrafi przez wiele godzin płakać i nie można go uspokoić i tzw. zespół hipotensyjno-hiporeaktywny.

Nieutulony płacz po DTP

Nieutulony płacz związany ze szczepieniem DTP występuje w ciągu 48 godzin po szczepieniu i można go rozpoznać, jeśli trwa co najmniej 3 godziny. Cechą charakterystyczną płaczu po szczepieniu DTP jest jego „nieutulony” charakter. Oznacza to, że dziecka nie można uspokoić ani poprzez przystawienie do piersi, ani podanie smoczka do ssania, ani przytulenie. Najczęściej jest to bardzo głośny krzyk. Rodzice twierdzą, że takiego płaczu u swojego dziecka to jeszcze nie słyszeli.

Zespół hipotensyjno-hiporeaaktywny

Zespół hipotensyjno-hiporeaktywny charakteryzuje się bezwładnością lub obniżeniem napięcia mięśniowego u niemowlęcia, zmniejszoną i osłabioną reakcją na bodźce zewnętrzne, zmianą zabarwienia skóry (bladość lub sinica). Wykazano, że po podaniu preparatu z pełnokomórkowym składnikiem krztuścowym ten NOP występuje z częstością około 1 : 1750 zaszczepionych pacjentów. Zastosowanie preparatów acelularnych zmniejszyło ryzyko wystąpienia zespołu hipotensyjno-hiporeaktywnego o 60-66%. Wystąpienie zespołu hipotensyjno-hiporeaktywnego szczególnie mocno niepokoi rodziców, często kończy się wezwaniem pogotowia ratunkowego, olbrzymim niepokojem, strachem przed kontynuowaniem szczepień. I choć oba zespoły (nieutulonego płaczu i hipotensyjno-hiporeaktywny) przemijają bez pozostawienia następstw neurologicznych, to olbrzymi lęk rodziców w momencie wystąpienia obu zespołów i często zaprzestanie kontynuacji szczepień, powoduje że zalecam szczepienie niemowląt szczepionkami skojarzonymi. Pamiętam przypadek dziecka, które zostało zaszczepione szczepionką pełnokomórkową na skutek namowy położnej środowiskowej, choć pierwotnie matka deklarowała chęć zaszczepienia szczepionką skojarzoną. Z relacji matki wynikało, że dziecko dwie godziny po szczepieniu zwiotczało, przestało oddychać, poszarzało. Matka natychmiast wezwała pogotowie ratunkowe, dziecko zostało zabrane do szpitala gdzie rozpoznano zespół hipotensyjno-hiporeaktywny. W kolejnych miesiącach dziecko było pod opieką neurologa, miało wstrzymane szczepienia. Ostatecznie wszystko skończyło się dobrze, dziecko rozwija się prawidłowo ale stres jaki towarzyszył rodzicom w czasie tych wydarzeń był olbrzymi. A zatem mniejsza liczba ukłuć w wersji ze szczepionkami skojarzonymi jest korzyścią dodatkową a nie jedyną, czy główną. 8 wkłuć w przypadku szczepienia szczepionką 6 w 1 zamiast 17 zapewne robi różnicę szczepionemu dziecku. Znacznie lepszy profil bezpieczeństwa szczepionek skojarzonych to główny powód dla którego zachęcam rodziców do wyboru szczepień w wersji skojarzonej.

I co najważniejsze. Szczepionki skojarzone nie powodują AUTYZMU !!!!!

Pamiętajmy też, że nieutulony płacz może być związany nie tylko ze szczepieniem, ale też może być manifestacją wielu poważnych schorzeń, jak ostre zapalenia ucha, skręt jądra, wgłobienie jelita, skręt jelita i wielu innych. Dlatego każde dziecko z nieutulonym płaczem powinien zbadać lekarz.

Aktualnie szczepienia krztuścowe skojarzone są bezpłatne dla wcześniaków i noworodków z objawami neurologicznymi będącymi przeciwwskazaniem do szczepienia szczepionką pełnokomórkową. Rodzice pozostałych dzieci za te szczepienia muszą zapłacić.

Dziękuję, że przeczytałaś/eś mój artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z wiedzą o zdrowiu, zapraszam do mojego bloga ponownie.

Opracowano z wykorzystaniem artykułu

Medycyna Praktyczna: Czym się różnią całokomórkowe i bezkomórkowe szczepionki przeciwko krztuścowi?prof. dr hab. med. Jacek WysockiKatedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje