Odra - groźna choroba nawet wiele lat po przechorowaniu

Odra - choroba zakaźna która może być śmiertelna

Odra to jedna z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych wieku dziecięcego. To groźna choroba, która może doprowadzić do śmierci nawet wiele lat po przechorowaniu w wyniku tzw. podostrego stwardniającego zapaleniu mózgu. Podostre stwardniejące zapalenie mózgu może wystąpić nawet kilkanaście lat po przechorowaniu odry, zwłaszcza u dzieci, które zachorowały na odrę przed 2. rokiem życia.

Do zakażenia odrą dochodzi drogą kropelkową, czyli przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Rzadko można zaobserwować przypadki chorych, którzy zarazili się odrą przez kontakt z przedmiotami zanieczyszczonymi wydzieliną z nosa i gardła osoby chorej. Okres wylęgania, czyli od momentu zakażenia do wystąpienia typowych objawów odry, wynosi zwykle 9–14 dni. Zakaźność odry obejmuje 5 dni przed pojawieniem się wysypki oraz 4 dni po jej ustąpieniu. Zachorowania na odrę obserwuje się głównie zimą i wczesną wiosną. Przebycie odry w wieku dziecięcym powoduje uodpornienia na wirusa na całe życie.

Przebieg odry

W przebiegu odry wyróżniamy kilka okresów:

• Okres wylęgania odry: trwa 9-14 dni – zazwyczaj ma charakter bezobjawowy, czasami może wystąpić ogólne złe samopoczucie i ogólne osłabienie;

• Okres nieżytowy: na początku pojawia się niewielka lub średnia gorączka, z nieżytem nosa (katar „cieknący nos”), zapaleniem spojówek, delikatnym obrzękiem powiek, łzawieniem i światłowstrętem (występują „oczy królicze”). Następnie obserwuje się zapalenie gardła i krtani z suchym, bardzo uciążliwym kaszlem. W fazie nieżytowej u 80% chorych mogą pojawić się tzw. plamki Koplika. Są to punkcikowate, białe plamki, otoczone czerwoną obwódką, umiejscowione na błonie śluzowej policzków na wysokości zębów trzonowych i przedtrzonowych;

• Okres wysypkowy pojawia się wraz wysoką gorączką sięgająca często 40°C oraz ogólnym pogorszeniem stanu chorego. Niekiedy może pojawić się duszność, sinica, przyspieszenie tętna oraz charakterystyczna wyraźna senność i apatia. Wysypka bez świądu pojawia się najpierw wzdłuż linii włosów i za uszami, na twarzy oraz na skórze szyi. Następnego dnia wysypką pojawia się w górnej części klatki piersiowej i pleców, aż w końcu obejmuje cały tułów i kończyny. Charakter wysypki stopniowo się zmienia. Na początku są to nieliczne, rozsiane, niewielkie, plamki koloru ciemnoróżowego, których w ciągu doby jest coraz więcej, stają się coraz bardziej wypukłe, przypominając grudki. Wraz z rozwojem odry grudki stają się coraz większe przez co zlewają się ze sobą; mogą obejmować niemal całą skórę, pozostawiając tylko w niektórych miejscach białe pasma (tzw. skóra lamparcia). Wysypka niknie w takiej kolejności, w jakiej się pojawiła; Ponadto lekkiemu zaczerwienieniu ulega śluzówka jamy ustnej. Wraz z pojawieniem się wysypki dochodzi do spadku temperatury i chociaż dziecko w dalszym ciągu ma nieżyt nosa oraz kaszel, to wraca powoli do zdrowia. Po kilku dniach choroby wysypka zaczyna się samoistnie łuszczyć. Zdarzają się przypadki dzieci, u których odra miała bardzo ciężki przebieg, z towarzyszącą wysypką krwotoczną oraz drgawkami.

• Okres zdrowienia: wysypka powoli ulega zblednięciu, ponadto ustępuje kaszel i temperatura ciała powraca do normy. Dochodzi do zdrowienia chorego, które może trwać kilka dni.

Powikłania w przebiegu odry

Powikłania w przebiegu odry występują u ok. 30% osób chorych, większość z nich występuje u dzieci do 5 roku życia z niedoborami odporności, niedożywionych (szczególnie z niedoborem witaminy A) oraz dorosłych powyżej 20 lat.

Do powikłań w przebiegu odry należą:

• biegunka i silne odwodnienie organizmu występują u 80 osób na 1000 chorych,

• zapalenie ucha środkowego występuje u 70-90 osób na 1000 chorych,

• zapalenie płuc występuje u 10-60 osób na 1000 chorych,

• zapalenie mózgu występuje u 1 na 1000 chorych, śmiertelne w 15%, u 25% pacjentów pozostają ubytki neurologiczne)

• drgawki występują u 5 na 1000 chorych,

• zgon występuje u 0,7-2 na 1000 chorych,

• podostre stwardniające zapalenie mózgu występuje u od 1 na 1700 do 1 na 3300 chorych. Najgroźniejsze powikłanie w przebiegu odry – podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) występuje w przypadku przechorowania odry przed 2 rokiem życia. Ujawnia się od 4 do 15 lat po przejściu choroby i związane jest z przetrwałą infekcją mózgu zmutowanym wirusem odry. Charakterystyczne dla tego powikłania jest wybitnie wysokie stężenie przeciwciał przeciw wirusowi. Występują postępujące objawy neurologiczne w postaci zaburzeń mowy i zachowania, otępienia, nasilającym się napięciem i sztywnością mięśni oraz drgawkami, mioklonii oraz niedowładów. Jeśli nie dojdzie do remisji (co zdarza się w około 5% przypadków) zawsze prowadzi do śmierci zwykle w ciągu 2 lat od pojawienia się symptomów. Śmiertelność odry sięga od mniej niż 0,01% (w krajach rozwiniętych) do ponad 5% (w krajach rozwijających się i u 20–30% u niemowląt).

Pojawienie sie odry wynika m. in. z unikania obowiązku szczepienia.

Odrze można zapobiegać poprzez szczepienia.

Tymczasem mimo szczepień chorujemy coraz częściej

W roku 2014 zgłoszono 110 zachorowań na odrę, a w 2013 było ich 84.

W 2018 roku w Europie zanotowano rekordową liczbę 82 tys. przypadków odry. Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) z powodu odry w Europie w 2018 roku zmarły 72 osoby.

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje