Opryszczka wargowa spowodowana jest przez wirus opryszczki zwykłej (Herpes simplex virus). Istnieją dwa typy tego wirusa wirus HSV-1 i wirus HSV-2. Opryszczka na czerwieni wargowej czyli opryszczka wargowa jest zakażeniem nawrotowym najczęściej wywołanym przez wirusa HSV-1. Opryszczkę narządów płciowych z reguły wywołuje drugi typ wirusa, czyli wirus HSV-2.

Zakażenie wirusem HSV u ludzi

Zakażenie dotyczy wyłącznie ludzi. Do zakażenia dochodzi w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, ponieważ wirus znajduje się w wydzielinach chorego. Do zakażenie może też dojść wewnątrzmacicznie oraz w czasie porodu, gdy chora matka przekazuje wirusa płodowi lub noworodkowi. Zakażenie wirusem opryszczki jest powszechnym zakażeniem. Szacuje się, że 90% ludzi na świecie zakażonych jest wirusem opryszczki wargowej HSV-1, a co 10-ty człowiek na świcie zakażony jest wirusem HSV-2. U raz zakażonego człowieka wirus pozostaje w organizmie w postaci latentnej, czyli uśpionej i w chwili osłabienia odporności organizmu dochodzi do nawrotu zakażenia i pojawienia się objawów. Raz zakażona osoba będzie miała w swoim organizmie wirusa już do końca życia. Okresowo może go wydalać w ślinie (wirus HSV-1) lub w wydzielinach z dróg płciowych. Po wniknięciu do organizmu wirus przenika do zwojów nerwowych i tam pozostaje w uśpieniu aż do momentu obniżenia odporności, kiedy zaczyna się namnażać i pojawiają się objawy w postaci opryszczki wargowej przy zakażeniu HSV-1 lub opryszczki narządów płciowych przy zakażeniu wirusem HSV-2. Tylko u połowy zakażonych osób pojawiają się nawroty choroby u drugiej połowy ludzi zakażenie pozostaje przez cały czas w fazie utajonej bezobjawowej.

Wirus opryszczki wargowej (HSV-1) przenosi się za pośrednictwem wydzieliny z pęcherzyka opryszczki, śliny oraz przez kontakt z błonami śluzowymi i skórą osoby zarażonej np. w czasie pocałunków. Możliwe jest też zakażenie w czasie korzystania z jednego naczynia, używanie wspólnych sztućców a nawet ręczników. Jednak wirus szybko ginie w temperaturze pokojowej oraz po wysuszeniu stąd przenoszenie zakażenia przez przedmioty jest bardzo rzadkie. Najbardziej zakaźny jest płyn z pęcherzyków, toteż najłatwiej jest się zarazić przez kontakt z pęcherzykami. Możliwe jest także zakażenie od osób, które uległy w przeszłości zakażeniu, ale aktualnie są bezobjawowe.

Do zakażenia wirusem opryszczki wargowej (HSV-1) zwykle dochodzi we wczesnym dzieciństwie, a wirusem HSV-2 podczas kontaktów seksualnych. Zakażenie HSV-1 nie chroni przed zakażeniem HSV-2 i odwrotnie.

Czynniki powodujące nawroty opryszczki

Do czynników, które powodują namnażanie się wirusa i pojawienie się nawrotu choroby w postaci opryszczki należą:

stres
zakażenie górnych dróg oddechowych
silna ekspozycja na światło słoneczne
przemęczenie
osłabienie
niedożywienie
zabiegi stomatologiczne
miesiączka
leczenie glikokortykosterydami

Nawroty opryszczki mogą występować co kilka dni, tygodni, miesięcy a nawet lat.

Okres wylęgania opryszczki zwykle wynosi 1-6 dni. W przypadku pierwotnego zakażenia wykwity mogą być rozsiane w obrębie całej jamy ustnej a dziecko wysoko gorączkuje. W przypadku nawrotów zwykle nie obserwuje się podwyższonej temperatury a wykwity zlokalizowane są na ograniczonej przestrzeni z reguły w obrębie czerwieni wargowej.

Opryszczka wargowa - zakażenie nawrotowe

Pojawienie się opryszczki poprzedza faza mrowienia, pieczenia i bólu w miejscu zmiany. Po 1-2 dniach pojawiają się pęcherzyki wypełnione przeźroczystym płynem. Pęcherzyki po 2-3 dniach pękają pozostawiając bolesne, łatwo krwawiące owrzodzenia. Owrzodzenia goją się samoistnie bez pozostawienia blizn. Jednak czas gojenia jest długi i wynosi z reguły kilkanaście dni.

Opryszczka wargowa w fazie owrzodzeń

Pierwotne zakażenie wirusem opryszczki

Pierwotne zakażenie z reguły dotyczy małych dzieci. Okres wylęgania wynosi 3-6 dni. Zmiany występują w obrębie błony śluzowej całej jamy ustnej, a w obrębie czerwieni wargowej mają tendencje do zlewania się. Po pęknięciu pęcherzyków powstają długo gojące się owrzodzenia. Dziecko wysoko gorączkuje, odmawia jedzenia z powodu bólu jamy ustnej. Ma bolesne i zaczerwienione dziąsła, powiększone okoliczne węzły chłonne. Ostre objawy utrzymują się 5-7 dni, a samo gojenie owrzodzeń trwa około 2 tygodni. Wirus w ślinie dziecka wydalany jest przez około 3 tygodnie (czasami dłużej) od momentu pojawienia się objawów.

Opryszczka narządów płciowych

Szacuje się, że jest najczęstszym zakażeniem przenoszonym drogą płciową. Może przebiegać bezobjawowo stąd wiele osób nie jest świadoma tego, że jest zakażona. Do objawów należą pęcherzyki przypominające opryszczkę wargową, które lokalizują się na zewnętrznych narządach płciowych.

Leczenie opryszczki

W początkowej fazie (na etapie mrowienia) można opryszczkę leczyć miejscowo kremami zawierającymi leki p/wirusowe. Jednak w momencie pojawienia się pęcherzyków doszło do namnożania wirusa i leczenie miejscowe nie będzie już skuteczne. Na tym etapie należy zastosować odpowiednie leki przeciwwirusowe w postaci leków doustnych.

Przeczytaj też:

Czy dziecko mające katar i kaszel może wyjść na spacer

Czy zielony katar zawsze oznacza infekcję bakteryjną

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

17 marca 2025

Opryszczka wargowa

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje