Pieluszkowe zapalenie skóry u niemowląt i małych dzieci

Pieluszkowe zapalenie skóry (PZS) jest spowodowane stanem zapalnym skóry, który jest zlokalizowany w miejscu przylegania pieluszki do skóry. PZS może mieć charakter ognisk rumieniowych, może jednak dojść do nadkażenia bakteryjnego lub grzybiczego. PZS jest jedną z najczęstszych schorzeń skóry niemowlęcia i małego dziecka.

Objawy PZS mogą pojawić się już między 1. a 2. miesiącem życia ale najczęściej występują między 7. a 12. miesiącem życia. Objawy pieluszkowego zapalenia skóry mogą utrzymywać się do końca okresu pieluszkowego.

Przyczyny pieluszkowego zapalenia skóry

Przyczyną jest głównie narażenie niedojrzałej skóry niemowlęcia na szereg czynników o miejscowym działaniu drażniącym. Podstawową zasadą profilaktyki i leczenia PZS jest zatem prawidłowa i wcześnie wdrożona pielęgnacja skóry dziecka.

Zapalenie skóry w okolicy pieluszkowej jest zwykle związane z obecnością czynników drażniących na skórę takich, jak:

wilgoć z moczu i kału prowadzące do maceracji (uszkodzenia) naskórka. Uszkodzenie naskórka prowadzi do przenikania do głębszych warstw skóry substancji drażniących, alergizujących oraz mikroorganizmów,
enzymy zawarte w kale,
amoniak zawarty w moczu,
zasadowe pH moczu,
obecność drożdżaków w kale dziecka,
materiały użyte do produkcji pieluch i środków higienicznych,
preparaty kosmetyczne (chusteczki nawilżane !!!),
wrodzone wady układu moczowego,
tarcie spowodowane przez samą pieluszkę, które powoduje mechaniczne uszkadzanie skóry. Ten typ uszkodzeń widoczny jest na wypukłych powierzchniach ciała okolicy pieluszkowej, wewnętrznej powierzchni ud, pośladkach,
biegunka,
dieta dziecka zaburzająca pracę przewodu pokarmowego,
niedostateczna higiena skóry okolicy pieluszkowej dziecka,
antybiotykoterapia

W/w czynniki powodują macerację naskórka. Wtórnie może dojść do nadkażenia drożdżakami Candida albicans lub gronkowcami. W przypadku nadkażenia drożdżakami Candida albicans obserwuje się zmiany rumieniowe z bardzo charakterystycznymi satelitarnie rozmieszczonymi grudkami i krostami (w oddaleniu od obszaru pierwotnie objętego stanem zapalnym).

W ustalaniu przyczyny PZS należy też wziąć pod uwagę alergię na kosmetyki i składniki pieluszki.

Objawy pieluszkowego zapalenia skóry

W łagodniejszych postaciach obserwujemy zaczerwienienie (rumień) okolicy pieluszkowej. W cięższych postaciach do rumienia może dołączyć się obrzęk tkanek, nadżerki, krostki i pęcherzyki.Zmiany mogą obejmować krocze, pachwiny, pośladki a nawet uda. U dziecka zmiany te powodują pieczenie i świąd. Dziecko jest niespokojne i rozdrażnione. Duży dyskomfort może zaburzać nocny sen dziecka.

Leczenie pieluszkowego zapalenia skóry

Podstawowe postępowanie w pieluszkowym zapaleniu skóry to prawidłowa pielęgnacja. Pieluszki powinny być wymieniane co 2-3 godziny. Należy unikać pieluszek wielorazowych z ceratkami. Ryzyko powstania PZS zmniejsza się, gdy częściej zmienia się pieluszki. Pieluszka powinna być luźniej zapięta, by nie powodowała tarcia.
Wietrzenie pośladków to kolejna metoda rekomendowana w PZS.
Unikanie przegrzewania dziecka. Przegrzanie sprzyja pojawianiu się odparzeń i potówek.
Nie stosowanie oliwek. Również zasypki, zwłaszcza w połączeniu z oliwkami czy kremami mogą pogłębić problem.
Przed nałożeniem pieluszki należy umyć skórę wodą lub delikatnym środkiem myjącym dla niemowląt (najlepiej emolientem) i dokładnie osuszyć. Wilgoć sprzyja podrażnieniom skóry pośladków. Następnie należy nałożyć na skórę dziecka tzw. krem barierowy, czyli taki, który tworzy na skórze dziecka szczelną ochronną warstwę, która z jednej strony chroni skórę dziecka przed czynnikami drażniącymi a z drugiej przed utratą wilgoci. Takim kremem barierowym jest np. Sudocrem care&protect, ZinoDr-krem barierowo-ochronny, Sudocrem Expert, Vitella-Zn i wiele innych.
W przypadku pojawienia się zmian należy zastosować preparaty zawierające tlenek cynku, który ma działanie wysuszające i przeciwbakteryjne np. krem Mediderm Baby – krem ma odparzenia pieluszkowe dla niemowląt, Tormentile Baby (nie Tormentiol!!), Sudocrem Expert, Vitella-Zn i wiele innych.
Ostrożnie ze stosowaniem mąki ziemniaczanej na okolice krocza.
Dobrym rozwiązaniem będzie stosowanie maści zawierających alantoinę i dekspantenol np. Alantan Plus.
W przypadku podejrzenia lub potwierdzonej alergii na składniki pieluszki, konieczna jest zmiana pieluszek na takie o innym składzie.
Poprawę przynosi również zmiana diety (ograniczenie nietolerancji pokarmowych, biegunek, uwalniaczy histaminy itd.) i unikanie nadmiaru węglowodanów, które są idealną pożywką dla rozwoju drożdżaków.
U dzieci z alergią nie stosuje się chusteczek wilgotnych zawierających detergenty ze względu na ryzyko uczuleń. U dzieci z alergią można używać chusteczek wodnych nasączonych wyłącznie wodą, z dodatkiem wyciągu z grejpfruta i ewentualnie delikatnych środków pielęgnujących jakim jest np. gliceryna (chusteczki Water Wipes, , h2o wipes). Używanie wodnych chusteczek rekomenduje u wszystkich dzieci, nie tylko tych z alergią.
W przypadku zmian nasilonych lub powikłanych wtórnym nadkażeniem bakteryjnym lub grzybiczym konieczne jest włączenie leczenia farmakologicznego z użyciem miejscowych środków przeciwbakteryjnych lub przeciwgrzybiczych. W przypadku bardzo nasilonych zmian bywa, że konieczne jest zastosowanie miejscowych glikokortykosterydów o słabej sile działania.

Przeczytaj też Jak utrzymywać higienę okolicy krocza u dziewczynek w pierwszym roku życia

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje