Prawa kobiety karmiącej

Jakie prawa w pracy ma kobieta karmiąca

Kodeks Pracy zawiera regulacje, które określają prawa pracujących kobiet karmiących piersią.

Artykuł 178 Kodeksu Pracy określa przerwy w pracy na karmienie piersią w zależności od liczby karmionych dzieci i długości dobowego czasu pracy. I tak kobieta karmiąca:

gdy posiada jedno dziecko, ma prawo do 2 półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy, w przypadku gdy jej czas pracy dziennie przekracza 6 godzin,
gdy posiada więcej niż jedno dziecko, które karmi piersią, ma prawo do 2 przerw w pracy po 45 minut każda, w przypadku gdy jej czas pracy dziennie przekracza 6 godzin.

Nie przysługują przerwy w pracy na karmienie piersią kobietom pracującym krócej niż 4 godziny dziennie. Jeśli czas pracy przekracza 4 godziny i jest krótszy niż 6 godzin, kobiecie karmiącej dziecko przysługuje jedna przerwa na karmienie piersią.

Pracodawca ma obowiązek udzielić przerwy na karmienie kobiecie karmiącej na jej wniosek zawierający oświadczenie o tym, że karmi dziecko piersią. Pracująca kobieta karmiąca nie ma obowiązku dostarczania zaświadczeń od lekarza potwierdzających fakt karmienia piersią. Na wniosek pracownicy obie przerwy mogą być wykorzystane łącznie jako jedna dłuższa przerwa. Sposób wykorzystania przerw (łącznie lub osobno) powinien być zaznaczony we wniosku do pracodawcy. Zatrudniona kobieta karmiąc w ramach przysługujących jej przerw może skrócić sobie czas pracy i przychodzić później lub wychodzić wcześniej z pracy. Przerw na karmienie nie można kumulować z kilku dni, wykorzystując je razem np. w postaci wolnego dnia. Przerwy na karmienie piersią wlicza się do czasu pracy. Za czas przerw przysługuje jej wynagrodzenie w takiej samej wysokości, jakie uzyskałaby, gdyby w tym czasie pracowała.

Przerwy przysługują przez cały czas karmienia, niezależnie od tego, ile ono trwa. Przepisy nie określają wieku dziecka, do którego pracownica może korzystać z wolnego. Jeśli jednak karmienie piersią trwa długo i pracodawca będzie miał wątpliwości co do faktycznego karmienia, wówczas może poprosić o zaświadczenie od lekarza potwierdzające naturalne karmienie piersią. Z przepisów nie wynika jak często pracodawca może w ten sposób sprawdzać pracownicę. Norma wyznaczająca taką częstotliwość powinna opierać się na zasadach współżycia społecznego.

Karmienie piersią a prace uciążliwe, niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia

Kobiety w ciąży i karmiące piersią chronione są również przed wykonywanie prac uciążliwych, niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia. Od dnia 1 maja 2017r. obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz.U.2017.796)).

Rozporządzenie zawiera wykaz prac, których kobiety karmiące piersią nie mogą wykonywać.

I Prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów

Dla kobiet karmiących dziecko piersią:

wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 4200 kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1 – 12,5 kJ/min;
ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej:

a) 6 kg – przy pracy stałej,

b) 10 kg – przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1;

ręczna obsługa elementów urządzeń (dźwigni, korb, kół sterowniczych itp.), przy której jest wymagane użycie siły przekraczającej:

a) przy obsłudze oburęcznej – 25 N przy pracy stałej i 50 N przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1,

b) przy obsłudze jednoręcznej – 10 N przy pracy stałej i 25 N przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1;

nożna obsługa elementów urządzeń (pedałów, przycisków itp.), przy której jest wymagane użycie siły przekraczającej:

a) 60 N – przy pracy stałej,

b) 100 N – przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1;

ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg – na wysokość ponad 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m;
ręczne przenoszenie pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia nie przekracza 30°, a wysokość 4 m – przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg;
ręczne przenoszenie pod górę – po nierównej powierzchni, pochylniach, schodach, których maksymalny kąt nachylenia przekracza 30°, a wysokość 4 m – przedmiotów o masie przekraczającej: a) 4 kg – przy pracy stałej, b) 6 kg – przy pracy dorywczej, zdefiniowanej w ust. 1 pkt 1;
oburęczne przemieszczanie przedmiotów, jeżeli do zapoczątkowania ich ruchu jest niezbędne użycie siły przekraczającej:

a) 60 N – przy pchaniu,

b) 50 N – przy ciągnięciu;

ręczne przetaczanie i wtaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych (w szczególności beczek, rur o dużych średnicach), jeżeli:

a) masa przetaczanych przedmiotów, po terenie poziomym o twardej i gładkiej nawierzchni, przekracza 40 kg na jedną kobietę,

b) masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przekracza 10 kg na jedną kobietę;

udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów;
ręczne przenoszenie materiałów ciekłych – gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia;
przewożenie ładunków o masie przekraczającej:

a) 20 kg – przy przewożeniu na taczce po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 15 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%,

b) 70 kg – przy przewożeniu na wózku 2-kołowym po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 50 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%,

c) 90 kg – przy przewożeniu na wózku 3- i więcej kołowym po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 5% lub 70 kg – po terenie o nachyleniu większym niż 5%.

Wyżej podane dopuszczalne masy ładunku obejmują również masę urządzenia transportowego i dotyczą przewożenia ładunków po powierzchni równej, twardej i gładkiej. W przypadku przewożenia ładunków po powierzchni nierównej lub nieutwardzonej masa ładunku łącznie z masą urządzenia transportowego nie może przekraczać 60% podanych wartości;

przewożenie ładunków na wózku szynowym o masie przekraczającej, łącznie z masą wózka: a) 120 kg – przy przewożeniu po terenie o nachyleniu nieprzekraczającym 2%, b) 90 kg – przy przewożeniu po terenie o nachyleniu większym niż 2%;
przewożenie ładunków:

a) na taczce lub wózku wielokołowym po terenie o nachyleniu większym niż 8%,

b) na taczce lub wózku wielokołowym na odległość przekraczającą 200 m,

c) na wózku szynowym po terenie o nachyleniu większym niż 4%,

d) na wózku szynowym na odległość przekraczającą 400 m

II. Prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią:

prace wykonywane w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest większy od 1,0; Dziennik Ustaw – 4 – Poz. 796
prace wykonywane w mikroklimacie zimnym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest mniejszy od −1,0;
prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej.

III. Prace w narażeniu na hałas lub drgania

Ograniczenia dotyczą wyłącznie kobiet w ciąży

IV. Prace narażające na działanie pola elektromagnetycznego o częstotliwości od 0 Hz do 300 GHz oraz promieniowania jonizującego

Dla kobiet karmiących dziecko piersią – prace w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące określonych w przepisach Prawa atomowego

V. Prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią – prace nurków, prace w zbiornikach ciśnieniowych oraz wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia.

VI. Prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi

1. Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią:

prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmą;
prace przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi lub inwazyjnymi.

VII. Prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią:

prace w narażeniu na działanie substancji i mieszanin spełniających kryteria klasyfikacji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającym i uchylającym dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1, z późn. zm.) w jednej lub kilku z następujących klas lub kategorii zagrożenia wraz z jednym lub kilkoma następującymi zwrotami wskazującymi rodzaj zagrożenia:

a) działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategoria 1A, 1B lub 2,

b) rakotwórczość, kategoria 1A, 1B lub 2 ,

c) działanie szkodliwe na rozrodczość, kategoria 1A, 1B lub 2 albo dodatkowa kategoria szkodliwego wpływu na laktację lub szkodliwego oddziaływania na dzieci karmione piersią

d) działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kategoria 1 lub 2 (H370, H371) – niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy;

prace w narażeniu na niżej wymienione substancje chemiczne niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy: a) czynniki chemiczne o znanym i niebezpiecznym wchłanianiu przez skórę, b) leki cytostatyczne, c) mangan, d) syntetyczne estrogeny i progesterony, e) tlenek węgla, f) ołów i jego związki organiczne i nieorganiczne, g) rtęć i jej związki organiczne i nieorganiczne;
prace w narażeniu na działanie rozpuszczalników organicznych, jeżeli ich stężenia w środowisku pracy przekraczają wartości 1/3 najwyższych dopuszczalnych stężeń, określonych w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
prace lub procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, wymienione w przepisach w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

VIII. Prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią:

prace w wykopach oraz w zbiornikach i kanałach; Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 796
prace pod ziemią we wszelkiego rodzaju kopalniach;
prace w wymuszonym rytmie pracy (na przykład przy taśmie);
inne prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, w tym gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników.

Karmienie piersią a praca nocna

Nie ma przepisów prawnych regulujących zasady pracy pracownicy karmiącej piersią poza uprawnieniami związanymi z przerwą na karmienie. Jednakże zgodnie z art. 178 ust. 2, Pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody:

* zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 139 (system pracy przerywanej), jak również

* delegować poza stałe miejsce pracy.

Z przytoczonego powyżej przepisu wynika, że do momentu ukończenia przez dziecko 4 roku życia matka musi wyrazić zgodę na zatrudnienie w porze nocnej. Jeśli takiej zgody nie ma, wówczas pracodawca powinien zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną.

Z chwilą ukończenia przez dziecko 4 roku zycia pracownica może już wykonywać pracę w porze nocnej, ale przerwa przysługująca z tytułu karmienia piersią może być udzielana (na wniosek pracownicy) do momentu faktycznego zakończenia karmienia. Ustawodawca nie postawił górnej granicy wieku dziecka karmionego piersią.

Źródło : Kodeks Pracy

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Specjalizacje