Czy laktatory i nakładki mogą powodować zapalenie sutka

Ludzkie ciało jest miejscem bytowania i żywicielem wielu bilionów bakterii. Mikroorganizmy zamieszkujące nasze ciało noszą nazwę mikrobiomu. W skład mikrobiomu wchodzą m.in. bakterie, wirusy, grzyby. Organizmy te w większości są korzystne dla człowieka i wykazują działania prozdrowotne. Dawniej uważano, że mleko kobiece w gruczole sutkowym jest sterylne. Stąd, gdy stwierdzano w ludzkim mleku bakterie, uznawano je za zakażenie lub zanieczyszczenie. Dlatego, by zachować sterylność mleka kobiecego, często zalecano kobietom mycie piersi przed karmieniem. W 2003 roku rozpoczęto badania, które wykazały, że w gruczole piersiowym znajduje się flora bakteryjna, a samo mleko nie jest sterylne.  Podobnie jak mleko nie jest sterylne,również sam gruczoł piersiowy posiada swój mikrobiom. Mikrobiom piersi to bardzo zróżnicowana społeczność bakterii różniąca się od mikrobiomu bytującego na skórze i otoczce sutka. Pobierając histopatologicznie  tkanki z różnych części piersi, wykazano, że w gruczole piersiowym znajdują się zarówno prozdrowotne, jak i patogenne bakterie. Bakterie wyizolowano z przewodów mlecznych i zrazików, zarówno z piersi w trakcie laktacji, jak i od kobiet, które nie karmiły piersią.

Co to jest dysbioza gruczołu piersiowego i skąd się bierze

• Stymulują zwiększoną produkcję mleka matki przekraczającą fizjologiczne zapotrzebowanie niemowlęcia na kalorie i mleko.

• Odciąganie pokarmu przy użyciu laktatora nie stwarza możliwości wymiany bakteryjnej między jamą ustną niemowlęcia a piersią matki, a zatem może predysponować do dysbiozy.

• Laktatory mogą również powodować urazy miąższu piersi i kompleksu otoczki brodawki sutkowej, jeśli stosowane są niewłaściwe rozmiary kołnierzy, siła ssania jest zbyt duża lub matka odciąga pokarm przez zbyt długi czas.

Użycie laktatorów może więc prowadzić do nadmiernej produkcji pokarmu (hyperlaktacja) i dysbiozy gruczołu mlekowego. Połączenie hyperlakacji z dysbiozą może doprowadzić do rozwoju zaburzeń ze spektrum stanów zapalnych gruczołu sutkowego. Z tego powodu odciąganie pokarmu powinno być ograniczone tylko do sytuacji, gdy matka jest oddzielona od niemowlęcia lub wymaga odciągania pokarmu z innych medycznie wskazanych powodów dla siebie lub dziecka. Laktatory mogą być również używane w stanach z zastojem pokarmu. Ważne jest by odciąganie pokarmu w tych stanach było zbliżone do fizjologicznego zapotrzebowania niemowlęcia na mleko i nie stymulowało do hyperlaktacji. Objętość produkowanego mleka zależy od mechanizmu sprzężenia zwrotnego, w wyniku czego zwiększone odciąganie mleka zwiększa jego produkcję. Częstsze przystawianie dziecka do piersi lub nadmierne odciąganie laktatorem  utrwala zjawisko hiperlaktacji, która nasila zastój i jest głównym czynnikiem ryzyka pogorszenia, obrzęku i zapalenie tkanek gruczołu sutkowego. 

Nakładki na brodawki sutkowe

• Podobnie jak w przypadku odciągania pokarmu przy użyciu laktatora, osłonki na brodawki sutkowe reprezentują niefizjologiczne karmienie piersią i skutkują nieodpowiednim odciąganiem pokarmu. Niemowlęta często biernie piją mleko z zasobnika tarczy, nie przywierając do piersi i nie stymulują prawidłowo gruczołu do produkcji mleka. 

• Osłonki zaburzają wymianę bakterii między gruczołem sutkowym a jamą ustną niemowlęcia. 

W protokole zalecono również unikania rutynowego sterylizowania laktatorów i nakładek przed każdym użyciem. Zapalenie gruczołu piersiowego nie jest bowiem spowodowane brakiem higieny i nie jest to schorzenie, którym można się zarazić od chorej matki. Laktatory i nakładki powinny być odpowiednio myte, ale rutynowa sterylizacja tego sprzętu nie zmniejsza ryzyka zapalenia sutka. 

Określenie roli poszczególnych czynników prowadzących do zaburzeń ze spektrum stanów zapalnych sutka wymaga jeszcze wielu obserwacji i badań. Być może przyszłość przyniesie kolejne odkrycia a rolę czynników predysponujących do zapalenia sutka uznawanych obecnie za ważne, istotnie zmodyfikuje. 

Przeczytaj też

Czy mleko ludzkie jest sterylne

Piśmiennictwo

Katrina B. Mitchell, Helen M. Johnson, Juan Miguel Rodrı´guez, Anne Eglash, Charlotte Scherzinger, Irena Zakarija-Grkovic, Kyle Widmer Cash, Pamela Berens, Brooke Miller, and the Academy of Breastfeeding Medicine: Academy of Breastfeeding Medicine Clinical Protocol #36: The Mastitis Spectrum, Revised 2022. BREASTFEEDING MEDICINE Volume 17, Number 5, 2022

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga