Znaczenie flory bakteryjnej przewodu pokarmowego dla rozwoju dziecka
Mikrobiota jelitowa i jej znaczenie
Przewód pokarmowy człowieka jest naturalnym siedliskiem wielu bakterii stanowiących niezwykle bogaty ekosystem, który zmienia się w ciągu życia człowieka. Szacuje się, że liczba komórek bakteryjnych bytujących w jelitach jest około 10 razy większa od liczby komórek całego ciała. Mikroflora przewodu pokarmowego zwana mikrobiotą, pozostaje w stałym kontakcie z bogatym unerwieniem przewodu pokarmowego. Ludzki przewód pokarmowy zawiera bowiem około 100 mln komórek nerwowych. Istnieje stała współpraca i współzależność między funkcjonowaniem układu nerwowego przewodu pokarmowego i mikrobiotą jelitową, która wpływa na ogólny stan zdrowia człowieka, jego samopoczucie a nawet przyczynia się do powstania szeregu schorzeń takich, jak depresja, autyzm a nawet choroba Alzcheimera. Obecnie istnieje teoria, że mikrobiota przewodu pokamowego wraz z unerwieniem przewodu pokarmowego tworzą tzw. drugi móżg, który ma olbrzymi wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie.
Mikrobiota jelitowa pełni szereg zadań. Pełni funkcję odżywczą dla kolonocytów czyli komórek nabłonka jelit, wpływa na biodostępność i wchłanianie składników pokarmowych, produkuje witaminę B12, K, kwas foliowy. Pełni funkcję immunologiczną poprzez sterowanie rozwojem układu odpornościowego niemowlęcia, gdyż uważa się, że 70% odporności człowieka znajduje się w jelitach, wpływa na rozwój odpowiedniej tolerancji żywienia drogą przewodu pokarmowego, ochronę przed rozwojem chorób zapalnych, atopowych i autoimmunologicznych. Ponadto mikrobiota jelitowa wpływa na prawidłowy rozwój jelit, chroni przed kolonizacją przewodu pokarmowego przez patogeny, przyczynia się do utrzymania prawidłowych funkcji czuciowych i ruchowych jelita.
Pierwszy kontakt z florą bakteryjną może nastąpić już w życiu płodowym poprzez kontakt płodu z krwią pępowinową, łożyskiem, płynem owodniowym. Dziecko w łonie matki nie jest jałowe. Na kontakt z mikroflorą bakteryjną już w życiu płodowym może mieć wpływ stres, dieta w trzecim trymestrze ciąży, status socjoekonomiczny matki.
Jest szereg czynników wpływających na rozwój mikrobioty. Największe znaczenie dla kolonizacji przewodu pokarmowego noworodka ma rodzaj porodu. W czasie porodu fizjologicznego możliwy jest kontakt noworodka z florą bakteryjną przewodu pokarmowego i układu rozrodczego matki. Tym samym mikrobiom noworodków urodzonych drogą porodu fizjologicznego jest bardzo podobny do mikrobiomu pochwy własnej mamy, co oczywiście jest korzystne dla noworodka. Natomiast noworodek urodzony drogą cięcia cesarskiego nie ma kontaktu z florą bakteryjną matki tylko ze środowiskiem szpitalnym i opornymi na antybiotyki szczepami szpitalnymi. W przypadku porodu naturalnego dolne partie przewodu pokarmowego noworodka kolonizują się w pierwszej dobie życia bakteriami z rodzaju Escherichia, Enterococcus, Staphylococcus i Lactobacillus. W kolejnych dobach zaczynają dominować bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium (1).
Na skład mikroflory przewodu pokarmowego w pierwszym półroczu wpływa :
1. dojrzałość dziecka w chwili urodzenia się dziecka,
2. kontakt z matką i otoczeniem oraz
3. sposób żywienia. U dzieci karmionych piersią przeważają bifidobakterie, podczas gdy u dzieci karmionych mieszankami modyfikowanymi dominuje E.coli.
W drugim półroczu na skład flory bakteryjnej wpływa wprowadzanie pokarmów stałych
U dzieci powyżej 1 roku życia flora bakteryjna jest już stabilna o składzie podobnym do dorosłych. Zmiany chwilowe spowodowane są dietą, chorobami, stosowanymi lekami.
Rodzaj flory bakteryjnej kolonizującej przewód pokarmowy człowieka jest szalenie ważny dla prawidłowego rozwoju i stanu zdrowia
Bezpośredni wpływ dysbiozy czy nieprawidłowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego na rosnące niemowlę może przejawiać się:
1. biegunkami,
2. zakażeniami,
3. kolką,
4. zaburzeniami dyspeptycznymi.
Natomiast odległy wpływ dysbiozy przejawia się zwiększonym ryzykiem wystąpienia:
1. alergii,
2. chorób autoimmunologicznych,
3. nietolerancji pokarmowej,
4. zaburzeń trawienia,
5. zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, w tym zespołu jelita drażliwego,
6. autyzmu,
7. otyłości,
8. cukrzycy,
9. zaburzeń psychicznych, w tym napadów lęku i depresji, a nawet
10. chorób nowotworowych.
Istnieje szereg czynników zaburzających skład mikrobioty. Do takich czynników należy:
1. Dieta bogata w proste węglowodany
2. Żywność wysoko przetworzoną zawierającą konserwanty, emulgatory czy barwniki
3. Antybiotyki. Antybiotykoterapia zaburza florę bakteryjną na 1-2 lat !!
4. Według ostatnich doniesień mikrobiota jelitowa może odgrywać ważną rolę w „epidemii” otyłości. Z uwagi na to, że mikrobiota jelit może wpływać na masę ciała, wrażliwość na insulinę czy metabolizm glukozy i lipidów, pozwala wysunąć hipotezę, że zmiany w obrębie mikrobioty mogą mieć znaczenie w patogenezie otyłości i zespołu metabolicznego (2).
5. Również nadużywanie leków – leki z takich grup jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), leki na nadkwasotę, sterydy i tabletki antykoncepcyjne działają szkodliwie na florę bakteryjną jelit, hamując rozrost dobroczynnych bakterii.
6. Także stres wpływa na zmniejszenie liczebności dobroczynnych bakterii Lactobacillus i Bifidobacterium.
Czy można zatem zapewnić dziecku zdrowy start. Czy wystarczy urodzić dziecko siłami natury i karmić go piersią by zapewnić mu zdrowie. Bezsprzecznie wykazano, że nieprawidłowa flora bakteryjna we wczesnym etapie życia jest związana ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na szereg schorzeń, choć nadal dokładnie nie wiadomo, które bakterie i w jaki sposób wpływają na nasze zdrowie. Badania nad mikroflorą przewodu pokarmowego cały czas trwają. Warto jednak wykorzystać znaną już wiedzę wybierając sposób przyjścia na świat własnego dziecka czy rodzaj pokarmu jakie będzie dostawało dziecko.
Przeczytaj też Czy cięcie cesarskie jest korzystne dla noworodka - odpowiada pediatra
Źródło:
- Jańczewska Iwona, Domżalska-Popadiuk Iwona; 2014; Znaczenie kolonizacji bakteryjnej przewodu pokarmowego noworodków donoszonych urodzonych drogą cesarskiego cięcia; Ann. Acad. Med. Gedan; 44; 99-104
- Alicja Karney; Mikrobiota a otyłość. Developmental Period Medicine, 2017;XXI,3203; 203-207
Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.
Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga
© 2023 created with afterweb.pl
Kontakt
Menu
Lekarz pediatra neonatolog
Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com
Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655
W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.
Dr n.med.Marzena Kostuch
Pediatra neonatolog
Wizyty domowe
Lublin i okolice
Teleporady (cała Polska)
Blog o zdrowiu, na którym znajduję się szereg ciekawych informacji przydatnych dla pacjentów