15 grudnia 2020

Mleko ludzkie w żywieniu wcześniaków

Dlaczego mleko ludzkie jest ważne w żywieniu wcześniaków

Noworodki przedwcześnie urodzone są populacją niejednorodną o bardzo zróżnicowanych wymaganiach pokarmowych, będącą na różnym etapie rozwoju układu odpornościowego, z różnym ryzykiem wystąpienia zaburzeń rozwoju psychoruchowego i możliwych powikłań wcześniactwa takich, jak martwicze zapalenie jelit czy sepsa, których ryzyko rośnie wraz ze spadkiem dojrzałości i masy ciała w chwili urodzenia.

Mleko matki, która urodziła wcześniaka, różni się składem od mleka matki noworodka donoszonego. Mleko wcześniacze początkowo zawiera więcej białek, wolnych aminokwasów, sodu, ale w ciągu kilku tygodni ich stężenia ulegają obniżeniu. W mleku matek wcześniaków stwierdza się niższe stężenia wapnia, natomiast stężenie miedzi i cynku jest wyższe w pokarmie matek wcześniaków w porównaniu do pokarmu matek noworodków donoszonych. Zawartość pierwiastków śladowych w pokarmie matki wcześniaka nie różni się od stężeń tych pierwiastków w pokarmie matki noworodka donoszonego.

Niezmiernie istotny dla noworodka przedwcześnie urodzonego jest rodzaj pokarmu, jaki otrzymuje. Mleko ludzkie jest złotym standardem w żywieniu noworodków donoszonych. Jest również rekomendowane w żywieniu wcześniaków ze względu na unikatowy skład białek i aminokwasów, dostosowany do potrzeb wcześniaków; unikatowy skład tłuszczów, które są łatwo absorbowane w przewodzie pokarmowym; odpowiedni profil kwasów tłuszczowych, które wpływają na rozwój noworodków przedwcześnie urodzonych. Udowodniono, że u wcześniaków, karmionych mlekiem kobiecym, rzadziej stwierdza się posocznicę o późnym początku, martwicze zapalenie jelit, retinopatię. Dzieci te rzadziej są hospitalizowane w pierwszym roku życia, mają lepsze wskaźniki rozwoju psychoruchowego, mniejsze ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego, nadciśnienia tętniczego i cukrzycy w wieku późniejszym, w porównaniu do dzieci karmionych komercyjnymi mieszankami mlecznymi. Mleko ludzkie korzystnie wpływa na niedojrzały układ pokarmowy wcześniaka. Wykazano, że czynniki wzrostu, hormony, peptydy, aminokwasy oraz glikoproteiny zawarte w pokarmie kobiecym przyspieszają dojrzewanie przewodu pokarmowego noworodków przedwcześnie urodzonych. U noworodków karmionych mlekiem kobiecym żołądek opróżnia się szybciej w porównaniu do noworodków karmionych komercyjnymi mieszankami mlecznymi, tym samym wcześniaki karmione pokarmem kobiecym wcześniej osiągają pełne żywienie drogą przewodu pokarmowego i przestają być karmione parenteralnie. Jedną z najbardziej przekonujących korzyści, wynikających z karmienia wcześniaków mlekiem ludzkim, jest obserwowany spadek ryzyka martwiczego zapalenia jelit. Mechanizm ochronny mleka kobiecego jest wielokierunkowy. Funkcje ochronne pełnią sekrecyjna immunoglobulina A (sIgA) mleka kobiecego, laktoferyna, lizozym, czynniki wzrostu, oligosacharydy. Wykazano, że właściwości ochronne mleka kobiecego zależne są od efektu dawki. I tak podaż mleka kobiecego o objętości >50 ml/kg masy ciała zmniejsza ryzyko wystąpienia późnej posocznicy i martwiczego zapalenia jelit istotnie bardziej w porównaniu z podażą <50 ml/kg m.c. Wykazano również, że każde zwiększenie objętości mleka kobiecego w żywieniu wcześniaka o 10 ml/kg m.c. wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka powtórnej hospitalizacji o 5%. Karmienie mlekiem kobiecym pełni również funkcję ochronną przed infekcjami. Liczne funkcjonalne składniki mleka ludzkiego, takie jak laktoferyna, lizozym, sIgA, interferon chronią organizm wcześniaka i zmniejszają ryzyko zachorowania na późną posocznicę czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wykazano również, że karmienie mlekiem ludzkim zmniejsza ryzyko zachorowania na alergię. Wieloośrodkowe badania, obejmujące 777 noworodków przedwcześnie urodzonych z masą ciała <1850g, wykazały, że wśród dzieci obciążonych rodzinnym wywiadem alergicznym i karmionych pokarmem ludzkim występuje statystycznie istotne zmniejszenie częstości objawów, typowych dla alergii, w porównaniu z dziećmi karmionymi komercyjnymi mieszankami mlecznymi. Kolejną ważną korzyścią, wynikającą z karmienia mlekiem matki, jest powstająca silna więź pomiędzy matką a noworodkiem przedwcześnie urodzonym. Dla matki, której dziecko jest krytycznie chore i w stosunku do którego matka nie może sprawować funkcji opiekuńczej, ponieważ tę funkcję przejmuje personel medyczny, odciąganie pokarmu i dostarczanie go do szpitala stanowi namacalny wkład w opiekę nad dzieckiem. Znaczenie tej psychologicznej korzyści dla matki jest niedoceniane, choć jest dobrze udokumentowane w literaturze naukowej. Karmienie piersią umożliwia również kolonizację przewodu pokarmowego florą bakteryjną matki. Korzystny wpływ takiej kolonizacji udowodniono w szczególności w przypadku noworodków donoszonych. U wcześniaków prawidłowa kolonizacja przewodu pokarmowego florą bakteryjną z otoczenia matki, zaburzana jest przez stosowaną powszechnie u wcześniaków antybiotykoterapię.

Alternatywą dla pokarmu własnej matki, w przypadku jego braku, jest pokarm kobiecy dawczyń z banku mleka kobiecego. Mimo że jest to w przeważającej większości pokarm matek, które urodziły noworodki donoszone i pochodzi z późniejszych okresów laktacji, jak również pewne korzystne składniki mleka ludzkiego zostały utracone w procesie pasteryzacji, to jednak wykazano szereg korzyści wynikających z karmienia pokarmem dawczyń w porównaniu z karmieniem komercyjnymi mieszankami mlecznymi.

Dziękuję, że przeczytałaś/eś mój artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z wiedzą o zdrowiu, zapraszam do mojego bloga ponownie.

Potrzebujesz wizyty domowej, porady laktacyjnej lub teleporady - zapraszam do zapoznania się z moją ofertą i kontaktu.

Więcej interesujących porad i informacji o zdrowiu znajdziesz na stronie Spis treści bloga

Kontakt

Lekarz pediatra neonatolog

Wizyty domowe Lublin i okolice
Wizyty domowe w zależności od dyspozycji
godz: 9-18
tel: +48 505 129 655
e-mail: marzena.8921285@gmail.com

Teleporady ( cała Polska )
Poniedziałek - Niedziela
godz: 9-23
tel: +48 505 129 655

W razie braku odbioru telefonu proszę o sms z prośbą o wizytę domową lub teleporadę.

Strona główna

O mnie

Oferta

Specjalizacje

- Pediatra
- Neonatolog

Dr n.med.Marzena Kostuch